06lip
Szprychy – co, jak, gdzie
Silniki zaplata się w obręcze rowerowe wedle pewnych zasad. Wynikają one z wniosków popartych ogromnym doświadczeniem użytkowym. Jest to inny zaplot niż zwykłe koła. Inaczej wygląda też konserwacja takiego koła.
Najważniejsza zasada: Zaplot silnika i obręczy jest obsługowy. Nie ma czegoś takiego jak zapleść i zapomnieć. O koło należy dbać. Z uwagi na gigantyczne siły działające na szprychy w kole z silnikiem – ostateczną wytrzymałość zaplot uzyskuje dopiero po 2-3 dociągnięciu szprych. Jest to ważna zasada. Każdy nowo zbudowany ebajk po przejechaniu 50, 100 oraz 200km wymaga dociągnięcia szprych, kolejno i pół, ćwierć i jedną ósmą obrotu nypla każdy. Nawet, jeśli szprychy nie wykazują oznak poluzowania. Jest to ważne i dopiero po tych czynnościach i po przejechaniu takiego dystansu szprychy i obręcz finalnie się ułożą w swoją ostateczną wytrzymałość. Zaniedbanie tego spowoduje pękanie szprych i kłopoty z kołem.
No własnie, pęknie Ci szprycha.
Sposób zaplotu także jest ważny. O ile to możliwe należy stosować zaplot na 1 krzyż z tzw przeplotem (o ile to tylko możliwe).
Przeplot to takie ułożenie szprych, że te wyginają się jedna o drugą robiąc łuki. Jest to niezwykle pożądane przy zaplocie silnika, gdyż z powodu dużego momentu, większych średnich prędkości na trasie oraz dodatkowej masy nie amortyzowanej wszelakie siły dążące do zerwania szprychy będą w pierwszej kolejności chciały wyprostować szprychę, a dopiero później ją wyłamać. Taki zaplot, o ile jest możliwy, wybitnie zwiększa wytrzymałość całego koła.
Wskazówka: jeśli jakaś szprycha pęka to oznacza, że wszystkie OPRÓCZ TEJ WŁASNIE PĘKNIĘTEJ się poluzowały i tylko ta jedna trzymała.
Obręcz kapslowaną można przystosować do montażu szprych do 2.5mm poprzez rozwiercenie kapsli do średnicy nypla 5mm, a obręcze nie kapslowane rozwiercając bardziej nawet na szprychy 3.2mm, czyli moto. Trzeba jednak pamiętać, że brak konserwacji i/lub wybór zbyt słabych obręczy może spowodować, że szprychy będą wyciągać nyple z obręczy powodując uszkodzenie.
Obręcz rowerowa vs Obręcz moto
Zalety zaplotu moto:
- Bezobsługowość – nie trzeba dociągać szprych
- Bardzo duża wytrzymałość obręczy
- Odporność na przebicia i dobicia
- Mniejsze zużycie opon
Zalety zaplotu rowerowego
- Niska waga
- Niższe zużycie energii
- „Rowerowość”
- Łatwy serwis w terenie (łatki, wymiana dętki)
Jak obliczyć długość szprych?
Pod tym adresem znajduje się doskonałe narzędzie do obliczania długości szprych zarówno dla obręczy rowerowych, jak i moto, a także do cruiserów i fatbajków:
http://www.ebikes.ca/tools/spoke-calc.html
Instrukcja:
Po zalogowaniu na stronie pokazuje nam się taki oto widok.
Najpierw wybierz z listy interesujący cię silnik (lista 1).
- NineCont Cassette = Silniki RH280x D na kasetę
- NineCont Rear = Silniki RH280x na wolnobieg
- Mxus XF40 45H = Mxus v2, v3, RH205-40, RHR205-50, QS 3000W itp
Następnie:
- (Lista 2) Wybierz „Custom Rim”
- (Pole 3) Wybierz mniej więcej średnicę obręczy (np dla 19″ moto wybierz 24″ rowerową)
- (Pole 4) Wprowadź wewnętrzną średnicę obręczy
- (Pole 5) Jeśli obręcz ma otwory na szprychy nie w linii tylko odsunięte od środka obręczy (zazwyczaj szersze obręcze tak mają) to wprowadź o ile są przesunięte względem środka obręczy. Osobno dla prawej i lewej strony szprych.
- (Pole 6) Wprowadź szerokość zewnętrzną obręczy
- (Lista 7) Wybierz „1” (silniki zaplata się na 1 krzyż)
- (Pole 8) Uwaga: jeśli rozstaw otworów w obręczy (Pole 5) jest stosunkowo szerokie (zazwyczaj tak jest w obręczach powyżej 40mm) to zaznacz to pole. Spowoduje to przeliczenie szprych w specjalnym zapłocie na szerokie obręcze.
- (Pole 9) Przesunięcie silnika w widełkach – jeśli widełki w rowerze nie są symetryczne względem osi ramy – można uwzględnić to przesunięcie. Czasem robione ramy tak mają, aby odsunąć silnik w jedną ze stron. Robi się tak aby np w cruiserach czy Fatbajkach wysunąć ile się da wolnobieg/kasetę poza obręb opony i aby było do dyspozycji jak najwięcej przełożeń. Do normalnego zaplotu ustaw 0mm.
Wskazówki:
- +-1mm nie gra roli, jeśli wyjdą ci różne wymiary na lewą i prawą stronę – uśrednij i weź 1 długość.
- Staraj się tak planować zaplot aby stosunek „Tension Ratio” był jak najbliżej ’50:50′. Mówi to w jakim stopniu lewa i prawa strona będą przenosić siły. Jeśli stosunek ten jest bliski 50:50 oznacza to, że siły idealnie rozkładają się na wszystkie szprychy. Powyżej na zdjęciu stosunek ten wynosi 25:75. Oznacza to, że w tym konkretnym wariancie prawa strona szprych jest poddawana znacznie większym siłom niż lewa, która „trzyma” 25%. O ile to możliwe (nie zawsze się da) staramy się maksymalnie zrównać siły na obie strony. Nie można planować zaplotu w stylu 10:90. Lepiej wtedy popracować nad przesunięciem trochę silnika na podkładkach czy zmienić zaplot na „Swap” (Pole 8)
- Niezależnie od typu roweru – przednie koło zaplatasz szprychami rowerowymi (nawet w 50kg rowerach terenowych)
- Nawet najlepiej wyliczony zaplot i najlepiej wykonany w serwisie nie przetrwa, jeśli nie będziesz dbać o koło kontrolując równomierny naciąg szprych. Im mocniejsza konstrukcja tym bardziej jest to ważne.
CDN :)
cdn
Pytania, sugestie, pomysły?
Autor: 
tas, kategoria: 
Bez kategorii
tas, kategoria: Bez kategorii
Reklama
Czy przy wysokiej obręczy można dać sobie spokój różnymi długościami szprych? Powinny się schować i nie wystawać.
Tak, jest wtedy rezerwa oby tylko nypel chwycił zwój gwintu szprych
Mam obrecz 18″ Excel i silnik QS205.
Zanim tutaj trafilem, to zaplotlem to kolo z zewnetrznymi szprychami ciagnacymi, a wewnetrzne pchajace, oczywiscie sa z przeplotem, aby sie wzajemnie naprezaly. Czy jest to obojetne, ktore sa ciagnace, czy jednak tak jak wiekszosc jest zaplecionych z wewnetrznym ciagnacymi?
Czemu nie podajesz w opisie kalkulatora , że duże znaczenie na wynik obliczenia naprężenie szprych ma to jak wkładamy szprychy po której stronie flanszy (opcja- Right Elbow , Left Elbow).
Czesc. Czy mozesz mi pomoc z doborem szprych do silnika rapid m1000 gdyz nie znajduje sie on na liscie?
Musisz zapytać sprzedawcę jak NAPRAWDĘ nazywa się ten silnik bo Rapid to sobie tylko chłopaki taką nazwę wymyślili :)
Przednie koło zaplatamy tylko szprychami rowerowymi ? Może ktoś wyjaśnić dlaczego ?
Mam ramę Falcon v2 i tył 19″ moto. Wydaje mi się, że tylne koło zaczęło mi lekko bić… Jak w elektryku poprawnie centruje się koło?
Centrować koło moto? Najlepiej zlecić fachowcom. Ja tego nigdy nie robiłem osobiści. Na YT jest pełno filmów z poradami :)
Chyba nie ma potrzeby odkręcać koła? Swoją drogą macałem wszystkie szprychy i jakoś nie wyczułem żadnego luzu…
Ale jak kręcę kołem słychać lekkie szuranie tarczy, a regulacja nic nie daje. Być może to tarcza się wygięła… sam już nie wiem.
Michał, może być jedno i drugie zwichrowane (ale obstawiam ze ino tarcza)
Tu SzajBajk pokazuje jak łatwo sprawdzić za pomocą trytek czy koło biję:
https://www.youtube.com/watch?v=NM59U7HOIHE
A tu pokazane jest jak w łatwy sposób wyporstować tarcze:
https://www.youtube.com/watch?v=MQb_24I_aTE
Prawa fizyki prawami fizyki,ale wytlumacz mi jak przy srednicy silnika bez przekladni o srednicy ok 240 mm dac zaplot na dwa lub trzy krzyze?Najpierw to zrob,a potem pisz ze sie tak powinno zrobic.
Koła z silnikiem elektrycznym korzystnie jest zaplatać na jak największą liczbę krzyży. Jeśli koło jest z hamulcem v break to po obu stronach szprychy ciągnące powinny być zewnętrzne. Jeśli koło ma być z hamulcem tarczowym to od strony silnika ciągnące mają być szprychy zewnętrzne a od strony tarczy hamulca szprychy pchające mają być zewnętrzne.
Niestety nie jest to prawdą przypadku silników i nie powinno się zaplatać ich na więcej jak 1 krzyż. Dłuższe szprychy to większa tendencja do ich rozciągania i luzowania. Połączenie napędu i hamowania będzie wtedy powodować luzowanie i pękanie szprych. Dodatkowo zaplot na więcej jak 1 krzyż spowoduje nadmierne wykrzywianie nypli ponieważ typowa długość szprych to 155-180mm, a to za mało na więcej jak 1 krzyż.
Zaplatanie silników to nie zaplatanie piast, rządzi się innymi prawami i zasadami i bliżej im do zaplatania kół motocyklowych.
Myślę że koła szprychowe rządzą się jednymi prawami a tymi prawami są prawa fizyki. Koła rowerowe mają być o najlepszym stosunku wagi do możliwości przenoszenia obciążeń. Dlatego też w rowerach są krzyże jako najlepsze rozwiązanie. Natomiast w motorach czy dawniej w samochodach nie przykłada się już takiej wagi do ciężaru i zaploty kół są prostsze natomiast przekroje poszczególnych elementów koła większe
Krzysztofie, silnika zwyczajnie nie da się zapleść na więcej niż jeden krzyż bo jest za mało miejsca. Kąty wchodzenia szprych w obręcz byłyby zbyt duże. Zapleć kilka nietypowych kół to sam się przekonasz o czym piszę.
ja mówię o małych silnikach 250 W
Im więcej krzyży tym koło bardziej wytrzymałe
O jakim silniku dokładnie mówisz? Jaka jest średnica od otworu do otworu szprych a także na jakim rozmiarze obręczy chcesz zapleść silnik?
wiem ze to troche głupie, ale gdzie sie kupuje szprychy do elektryków ? w rowerowym ? mam silnik przekładniowy i obręcz no name wzmacniana stożkowa. pozdrawiam
Trudno, bo mnie atakowały chińskie i ruskie boty reklamowe :)
1-2 do wyboru, na aż takim dużym kole można dać 2.
Czy do obręczy 622mm (mam 29era, więc to przerabiam) też 1 krzyż czy może już bardziej wskazane 2?
ps. Trudniej tu wstawić komenta niż włamać się do pentagonu